Alman Çoban Köpeği Irk Standartları

Aşağıda, alman kurdu için ırk standartları maddeler halinde sıralanmıştır. Bu standartlar FCI Ülkeleri ve klüplerince onaylanarak yürürlüğe konulmuştur. İşte Alman Çoban Köpeği ırk standartları :

1. Kafa
2. Kürek
3. Boyun
4. Sırt
5. Bel
6. Kalça
7. But
8. Aşil
9. İç Diz
10. Pati
11. Bilek
12. Üst Kol
13. Omuz
14. Dirsek
15. Boğaz
16. Üst Çene
17. Alt Çene

1. Duruş ve Hareket :

Alman çoban köpeğinin tırıs tarzı bir yürüyüşü vardır. Yürüyüş tarzı diyagonal bir hareket şeklindedir yani zıt taraflardaki ön ayak ve arka ayak aynı anda hareket ederler. Kol ve bacaklar bu yüzden birbirlerinin boyut ve açı olarak tamamen aynı olmalıdır. Yani arka arkanın hareketi vücudun ortasına doğru geldikçe eşit derecede ileri uzanan ön kol sırt çizgisinde önemli bir değişiklik oluşturmaz. Arka kısmın açılarındaki en ufak artış hareketteki gücünün ve dayanıklılığın azalmasına neden olur. Yükseklikle uzunluğun doğru oranı, buna uyumlu bacak kemiği uzunlukları ile birleşince sanki yere yakın bir şekilde kayıyormuş gibi bir hareketin ortaya çıkmasını sağlar. Hafif kaldırılmış kuyruk ve hafifçe öne uzatılmış bir kafa, hareket esnasında hayvanın kulak arkasından kuyruk ucuna kadar çok düzgün hatlı bir kıvrımla hareket etmesini sağlar.

2. Mizaç, Karakter ve Yetenekler :

Çelik gibi sinirler, tetikte olmak, özgüven, eğitilebilirlik, dikkat, sadakat ve bozulmayan ahlakı safkan Alman Çoban Köpeğinin belirgin karakter özellikleridir. Bu özellikleri, bekçilik, arkadaşlık, koruma ve sürü gütme özelliklerinin yanında, onu genelde üstün bir görev köpeği yapar. Tırıs koşuyla birleşen Üstün koku alma yetenekleri, vücudunu zorlamadan ve burnu yere yakın olarak sessiz ve kesin bir iz takibi yapabilmesini mümkün kılar. Bu özellikler, onu çok amaçlı iz takibinde ve bir arama köpeği olarak, oldukça kullanışlı bir hale getirir.

3. Kafa :

Kafası vücudu ile orantılı (uzunluk olarak alın ile iki kürek kemiği arasındaki yüksekliğin yaklaşık %40’ı) ve kabalıktan uzaktır. Genel görünüş olarak kulaklarının arası oldukça geniştir. Önden bakıldığında alın hafifçe tümsektir. Kırışıklık olmamalı veya çok hafif olmalıdır. Yanak oluşumu yandan tatlı bir kavisle yuvarlanmalı, ama asla öne sarkmamalıdır. Üstten bakıldığında kafatası, keskin ve ani bir açı yapmak yerine, kulaklardan burun ucuna doğru kademeli ve düz bir şekilde gittikçe incelir (tüm kafa uzunluğunun yaklaşık %50’si). (üst ve alt çeneler güçlü bir şekilde gelişmiş olmalıdır) Kafatası genişliği kafatasının kafatası uzunluğuna yakın bir oranda olmalıdır. Erkeklerin kafası dişilerinkinden daha iridir. Ağız güçlüdür; dudaklar sıkı ve serttir, sıkıca kapanır. Ağız-burun kemiği düzdür ve alın düzlemine neredeyse paralel uzanır.

4. Dişler :

Dişler sağlıklı, güçlü ve eksiksiz olmalıdır (üstte 20, altta 22 toplam 42 diş). Alman Çoban Köpeğinin makas ısırışı vardır. Yani, kesici dişler birbirini makas gibi karşılamalıdır, alt kesici dişlerin dış yüzü, üst kesici dişlerin iç yüzüne karşılık gelecek şekilde kapanmalıdır. Alttan veya üstten ısırışlar kusurluysa, dişler arasında büyük açıklıklar var demektir. Düz bir ısırış kusurluysa kesici dişler düz bir çizgide kapanıyor demektir. Diş köklerinin derin olması için çenelerin güçlü bir şekilde gelişmiş olması gerekir.

5. Kulaklar :

Kulaklar orta boyda, tabanda geniş ve yüksektir. Belli bir noktaya kadar sivrilirler öne dönüktürler ve dik dururlar (uçları birbirine yönelmemelidir). Kesik, kırık ya da eğimli kulaklar istenmez. Birbirine doğru çekilen kulaklar genel görünümü bozar. Yavruların ve genç köpeklerin kulakları, altı aylıktan bir yaşına kadar veya daha uzun süren diş çıkarma döneminde, bazen düşük olabilir veya birbirine doğru çekilebilir. Köpeklerin çoğu hareket halindeyken veya dinlenirken kulaklarını geri çekerler. Bu bir kusur değildir.

6. Gözler :

Gözler orta boy, badem şeklindedir, biraz çarpık olabilir ama sarkık olmamalıdır. Göz rengi kürk rengiyle harmanlanmış olmalıdır. Mümkün olduğunca koyu renkli olmalıdır. Canlı, zeki ve özgüvenli bir ifadeye sahip olmalıdır.

7. Boyun :

Boyun, güçlü, gelişmiş kaslara sahip olmalı boğaz derisinde sarkma (gerdan) olmamalıdır. Boyun, yataya yaklaşık 45 derece açıyla taşınmalıdır. Tırıs giderken daha yüksek veya heyecanlandığında daha alçak tutulabilir.

8. Vücut :

Vücut uzunluğu, iki kürek kemiğinin sarasındaki yükseklikten fazla olmalıdır. İki kürek kemiği arasındaki yüksekliğin yaklaşık % 110 ila 117’si kadar olmalıdır. Kısa, köşeli veya uzun vücut istenilen bir özellik değildir. Göğüs derin olmalı (iki kürek kemiği arasındaki yüksekliğin yaklaşık %45 – 48’i) ama çok geniş olmamalıdır. Göğüs altı mümkün olduğunca uzun ve belirgin olmalıdır.Kaburgalar iyi biçimlenmiş ve uzun olmalı, yuvarlak veya çok yassı olmamalıdır. Dirseklerle aynı hizada olan göğüs kemiğine erişmelidir. Doğru biçimli göğüs kafesi, köpek tırıs giderken dirseklere hareket serbestiliği sağlar. Çok yuvarlak göğüs kafesi dirseklerin hareketini engeller ve onların dışa dönmesine neden olur. Çok düz göğüs kafesi dirsekleri birbirine doğru çeker. Göğüs kafesi geriye doğru sırt uzunluğundan daha fazla genişler. Karın, hafifçe katlıdır. Sırt, düz ve güçlü bir şekilde gelişmiştir iki kürek kemiğiyle krup arasında çok uzun değildir. Omuzun üst noktası yüksek olmalı önden arkaya doğru hafifçe eğimli olmalıdır, üst hat çizgisini bozmadan arkaya doğru hafifçe kaybolurken belirgin olmalıdır. Sırtı geniş, güçlü ve kaslı olmalıdır. Krup (sağrı) uzun ve hafif açılı olmalıdır (yaklaşık 23 derece). İleum ve sakrum (kuyruk sokumu) sağrının ana kemikleridir. Kısa, sığ veya düz sağrılar istenilen özellikler değildir.

9. Kuyruk :

Çalı gibi sert ve gür tüylü kuyruğu en azından topuk eklemine kadar uzanmalıdır. Bazen kuyruk ucunda bir tarafa doğru kanca oluşturur; bu istenmeyen bir durumdur. Köpek dinlenirken kuyruk hafifçe aşağı doğru kıvrılır, hareket halindeyken kuyruk daha da kıvrılır ve yukarı kalkar. Kuyruk dikeyi geçer bir şekilde kaldırılmamalıdır. Kuyruk, düz veya sırt üzerine kıvrılmış olarak durmamalıdır. Kesik kuyruk kabul edilemez.

10. Ön bacaklar :

Kürek kemiği uzun ve hafif eğimli (45 derece) bir yerleşimde olmalı ve ve vücuda göre düz durmalıdır. Üst kol kürek kemiğine yaklaşık dik bir açıyla bağlanır. Üst kol da omuz gibi güçlü ve güçlü ve adaleli olmalıdır. Ön kol her yönden dik görünmelidir. Ön kol ve üst kol kemikleri yuvarlaktan ziyade oval şekil olmalıdır. Bilekler sıkı ama çok dik veya çok yatık olmamalıdır (yaklaşık 20 derece). Dirsekler içe veya dışa dönük olmamalıdır. Ayak kemiklerinin uzunluğu göğüs derinliğinden fazla olmalıdır (yaklaşık %55’i).

11. Arka bacaklar :

Butları geniş ve adalelidir. Üst uyluk kemiği, yanlardan bakıldığında, biraz daha uzunca olan alt uyluk kemiğine yaklaşık 120 derecelik bir açıyla bağlanır. Duruş açısı ön kol duruş açısına bağlıdır. Diz eklemi güçlü ve sıkıdır. Güçlü diz alt uylukla sıkı bir şekilde birleşir. Arka bölümün tamamı, gövdeyi ileri doğru hareket halinde zorlanmadan taşıyabilmek için güçlü ve adaleli olmalıdır.

12. Ayaklar :

Ayaklar nispeten yuvarlak, kısa, sıkı biçimlenmiş ve kemerlidir. Taban yastıkları çok serttir ama çatlaklı veya pürüzlü değildir. Tırnaklar kısa, güçlü ve koyu renklidir. Bazen arka ayaklarda mahmuz oluşabilir; bu durumda, bu tırnaklar doğumdan sonraki birkaç gün içinde sökülmelidir.

13. Renk :

Renk, üzerinde kahverengi ve tabadan açık griye kaçan renkte lekeler olan siyah olmalıdır. Siyah samur (gri veya açık kahverengi zemin üzerinde açık renkli lekeler olan siyah kürk), siyah, düz gri veya açık kahverengi lekeler de olabilir. Ön göğüste küçük beyaz lekeler veya bacak içlerinde çok açık renk istenmeyen bir durum olmasına rağmen izin verilen bir durumdur. Burun kürk renklerinin hepsiyle birlikte siyah olmalıdır. (Çok hafif veya hiç maskesi olmayan köpekler, sarı veya dikkat çekici açık renkli gözler, göğüste ve bacak içlerinde açık renk lekeler, beyaz tırnaklar ve kırmızı kuyruk ucu veya soluk renkler pigment eksikliğine bağlıdır) Kürkün alt bölümü veya alttaki tüyler siyah köpekler hariç, daima açık gri renklidir). Bir yavrunun nihai rengi, dış kürkü tamamen geliştiğinde belli olur.

14. Kürk :

a) Orta düz kürklü Alman Çoban Köpeği :

Dış kürk olabildiğince sık olmalıdır. Kıllar düz, kaba ve vücuda yatay olmalıdır. Kürk kafada, kulaklarda, bacakların ön tarafında, ayaklarda ve parmaklarda kısa ancak boyunda uzun ve sıktır. Tüyler ön ve arka bacaklarda, bileklerde ve diz ekleminde daha uzundur, butlarda hafifçe daha yoğundur. Tüy uzunluğu değişkendir ve bu uzunluk farkına bağlı olarak pek çok ara biçim mevcuttur. Çok kısa veya güdük tüylü kürk, bir kusurdur.

b) Uzun düz kürklü Alman Çoban Köpeği :

Tüyler daha uzundur, her zaman düz değildir ve hepsinin dışında vücuda yakın değildirler. Kürk nispeten iç tarafta ve kulakların arkasında, ön kolun arka tarafında, ve genellikle de sırt bölgesinde daha uzundur. Kulaklarda biraz perçem ve dirseklerden bileklere tüylenme görülür. Butlardaki tüyler uzun ve sıktır, Kuyruk gür tüylü olup altı tarafına doğru hafifçe tüylüdür. Uzun düz kürk, orta düz kürk kadar rüzgâr ve yağmur geçirmez olmadığından istenilen bir özellik değildir ancak yeterli bir alt kürk olması koşuluyla, ülkedeki yetiştirme yönetmeliğinin izin vermesi halinde üretim için kabul edilebilir. Uzun, düz kürklü Alman Çoban Köpeğinde dar bir göğüs, dar ve üstten gergin bir ağız burun yapısı çok sık rastlanılan özelliklerdir.

c) Uzun kürklü Alman Çoban Köpeği :

Kürkü uzun düz kürke göre daha uzundur. Genellikle çok yumuşak ve geriye doğru ayrışma özelliği gösterir. Alt kürk, sırt bölgesindedir veya hiç yoktur. Yağmur ve rüzgâr geçirimsizliği oldukça zayıf olduğundan, uzun kürk, istenilen bir özellik değildir.

KUSURLAR :

Çalışma çeşitliliğini, dayanıklılığı ve çalışma yetkinliğini bozan her şey, özellikle cinsiyet özelliklerinin sergilenmemesi ve ilgisizlik, zayıf sinirler veya aşırı heyecan, utangaçlık, cansızlık veya göreve karşı isteksizlik gibi Alman Çoban Köpeğine uymayan mizaç; monorşid, kriptorşid ve testislerin çok küçük olması; yumuşak ve iradesiz bünye ve güçsüzlük; soluk pigment, mavilik, albinoluk (pembe burun gibi tam pigmentasyon eksikliği) ve beyazlıklar (siyah burun yanında saf beyazlık); çok uzun veya çok kısa olmak, güdük kalmak; aşırı ağır ön göğüslü yüksek bacaklı köpekler; orantısızca kısa, çok ince veya kalın gövde; yumuşak sırt, bacakların çok dik yerleşimi ile erişimi ve yürüyüş sağlamlığını engelleyen her şey; çok kısa, yuvarlak, zayıf, sivri veya dar ve güçsüz ağız-burun yapısı; aşınmış, kaplaması yumuşak dişler gibi diş kusurlarının neden olduğu muntazam olmayan ısırış; çok yumuşak, çok kısa veya çok uzun kürk; sarkık kulaklar, kulakların sürekli olarak kusurlu taşınması veya kesik kulaklar veya yuvarlak, kıvrık kürk veya genel kusurlu kuyruk; bodur kuyruk (güdük) veya normal kısa kuyruk kusur olarak görülür.

Alman Kurdu Sağlığı

Evcil hayvanların beslenmesinde en doğru ve tercih edilmesi gereken şey kuru mamadır. Kaliteli ve hayvanınızın yaşına uygun olarak edineceğiniz kuru mamalar sayesinde, hem hayvanınızın tüm besin ihtiyacını karşılamış olur, hem de en doğru ve sağlıklı şekilde hayvanınızı beslemiş olursunuz.

Burada size, sertifikalı ve kaliteli mamalardan ve bunların özelliklerinden bahsedeceğiz. Bu söylediklerimiz, kalitesiz market mamalarında geçerli olmayabilecektir.

Alman Kurtlarına özel olarak, gerek kulak dikleşmesi, gerek tüy sağlığı ve gerekse tam gelişme için HIGH PREMIUM veya SUPER PREMIUM mamaların tercih edilmesi gereklidir. Bu sınıflandırma, uluslararası standartlara göre yapılır ve sertifika ile bu sınıflandırma tescillenir. Özellike bazı yerli üretim mamalarda, gerçekte olmadığı halde, gerek kontrolsüzlükten, gerekse yasa açıklarından dolayı high veya süper premium yazabilir ancak bu mamaların paketlerinde uluslararası bir denetleme kuruluşundan alınmış sertifika yoktur.

Mama seçerken, sertifikası olduğu ve kalitesi bilinen kuru mamaları seçmelisiniz. Bu mamalara örnek olarak Eukanuba, Hills, Proplan, Royal Canin gibi markalar verilebilir. Bu markaların high veya süper premium olan ürünlerini tercih ettiğinizde ve hekiminizin size önerdiği doğru yaşa ait mamayı kullandığınızda, köpeğinizin beslenmesi konusunda doğru seçimi yapmış olursunuz. Tabiki bu markalar dışında da kaliteli mamalar vardır ve bu mamaları da kullanabilirsiniz, biz sadece bir kaçını örnek verdik. Önemli olan uluslararası sertifikası olması (kontrol ediliyor olması), paketinde bu sertifikanın belirtilmiş olması ve veteriner hekiminizin bu mamayı size öneriyor olmasıdır.

Yavru alman kurtları için, anneyi emmeyi bıraktıktan hemen sonrasıyla 1 yaşına kadar yavru köpek maması,

1 yaşından yaklaşık 7 yaşına kadar yetişkin köpek maması,

7 yaşından sonrasında ise yaşlı köpek maması

kullanılmalıdır. Aynı zamanda gebe – emziren dişi alman kurtlarında da, hekiminizin tavsiyesi doğrultusunda, yaşına bakılmaksızın yavru köpek maması kullanılabilir. Yavrularını beslemekte olan anne için gerekli ekstra protein ve yağ bu şekilde karşılanabilmektedir. Ancak bu karar, hekiminiz tarafından verilmelidir.

Kuru mama kullanan bir çok hayvan sahibinin yanlış bildiği konu; köpeğin sürekli farklı şeyler yemek isteyeceği, değişik tat ve kokular arayacağı konusudur. Bu doğru bilinen bir yanlıştır. Köpekler bir gün tavuklu, bir gün kuzu etli, bir gün ördekli mama aramazlar. Her gün ve her öğün aynı şeyi sıkılmadan, herhangi bir arayışta olmadan, severek yerler. Bu doğru bilinen yanlış nedeniyle köpek sahipleri sürekli mama değişimi yaptıklarında, aslında dostlarının beslenme, sindirim ve vücut yapısını bozmaktadırlar.

Eğer hayvanınızın tavuk etine karşı herhangi bir allerjisi yoksa, öncelikli tercihiniz tavuk etli mamalar olmalıdır. Eğer bir allerji durumu varsa ördek etli mamalar tercih edilebilir. Kuzu vb. et içeren mamalar ya çok kaliteli markalardan tercih edilmeli, ya da kullanılmamalıdır.

Mama değişimleri mümkün olduğunca yapılmamalıdır. Eğer zorunlu bir durum varsa da, bu değişim ani şekilde yapılmamalıdır. Normalde kullandığınız mamanın tam olarak bitmesini beklemeden, değiştireceğiniz yeni mamayı almalı, son bir kaç gün iki mamayı karıştırarak yavaş ve dikkatli bir geçiş yapmalısınız. Bu konuda da hekiminizden gerekli desteği ve bilgiyi alabilirsiniz. Ani mama değişimleri köpeğinizde kabızlık, ishal, sindirim bozuklukları vb. sorunlara neden olabilmektedir.

Hekiminiz dostunuza en uygun mamayı ve bu mamanın kullanım miktarını size belirtecektir. Size tavsiye edilen kullanım miktarını hiç bir nedenle kendi kendinize değiştirmeyiniz. Bu kadar mamayla doyar mı gibi bir düşünce de yanlıştır. Kuru mamalar, köpeğinizin midesinde 6 kata kadar şişerler ve doyma hissini yeterince verirler. Size önerilen miktarda verdiğinizde, o öğünde alması gereken besini tam olarak vermiş olursunuz, fazla vermeniz de az vermeniz de zararlıdır.

Yavru köpeklerde doyma hissi tam olarak gelişmiş olmadığı için, sürekli yeme isteğinde olabilirler. Ancak bu durumda da, yavrunuzun doyma hissinin tam oluşmadığını göz önünde bulundurmalı, size önerilen günlük miktarı aşmamalısınız.

Doğru bilinen bir diğer yanlış da, köpeğin karın kısmı çökük olursa, köpek zayıf, aç gibi bir düşüncedir. Normal olarak bir çok ırk köpeğin karın kısmı, yukarıdan baktığınızda içeri oval çizecek şekilde olmalıdır. Yukardan baktığınızda düz görüyorsanız köpeğiniz fazla kilolu, dışarıya oval görüyorsanız obez, içeriye hafif oval görüyorsanız köpeğiniz normal kilodadır. Ancak içeriye ovallik çok aşırıysa bu zayıflık olabilir. Bu durum da tecrübeyle belirlenecektir ki hekiminiz bunu rahatlıkla görebilecektir.

Köpeğim kuru mama yemiyor söylemi ve çıkarımı da yanlıştır. Köpeğinizi bir çocuk gibi görmelisiniz. Bir çocuğun önüne ıspanak ve hamburger koyduğunuzda, çocuğunuz hamburgeri tercih edecektir. Bunu sürekli hale getirdiğinizde, sadece ıspanak koysanız bile, çocuğunuz hamburgeri bekleyecek ve bunun için gerekirse 2 gün aç kalabilecektir. Köpeğiniz için de böyle düşünmelisiniz ve mama dışında herhangi bir yemek, tatlı vs. doyurma, besleme amacıyla vermemelisiniz. Bir öğün mama, bir öğün yemek şeklindeki beslemelerde de bir süre sonra köpeğiniz mama yememeye başlayacaktır. Tabiki tadımlık olarak, çok az miktarlarda, iyi birşey yaptığında farklı bir besin maddesi verebilirsiniz ancak bu hiç bir zaman öğün olarak verilmemeli, sürekli hale getirilmemelidir.

Son olarak, yapılan genel bir yanlış ise; daha ucuz diye kalitesiz market mamalarının tercih edilmesi veya ev yemeğine dönülmesidir. Öncelikle 1 yaşına kadar köpeğinizi mama ile beslemeniz çok çok önemlidir. Başka bir makalede bunun önemine genişçe değineceğiz ancak burada şu kadarını söyleyelim; ev yemeği ile beslemeniz durumunda köpeğinizin ömrünü azaltacak, çok zor bir yaşlılık dönemi geçirmesine sebep olacak, tüy dökülmesinden, ufak kalmasından, yavrularının sağlıklı olmamasından, yaşıtlarına göre çelimsiz olmasından, ağzının kokmasından, dışkı düzensizliğinden, dişlerinin dökülmesinden ve bunun gibi bir çok sorundan bahsedecek ve bunlara neden olacaksınız. Bu nedenle en azından köpeğiniz gelişiminin en önemli kısmını tamamlayana, yani 1 yaşına gelene kadar sadece kuru mama kullanınız. Kullanacağınız kuru mamayı seçerken kaliteli olmasına dikkat ediniz. Aslında kaliteli mama ile ucuz mama arasında bütçenizi zorlayacak hiç bir fark yok denebilir. Çünkü kaliteli mamadan kullanacağınız miktar ile kalitesiz mamadan kullanacağınız günlük miktar arasında uçurum olacaktır. Şöyle ki; örneğin köpeğinizin günlük alması gereken besin öğesi %100 olsun. Kaliteli mamada bu öğeleri 100 gramdan alabilecekken, kalitesiz mamada bunu 500 gramdan anca alabilecektir. Mama midede şişeceği için de aşırı mama vermek, köpeğinizi rahatsız edecek, sindirim sisteminin bozulmasına, dışkısının çok katı olmasına, zorlanmasına veya aşırı besleme kaynaklı ishal gibi sorunlara yol açacaktır. Kaliteli mamanın 15 kilogramı 100 tl ve kalitesiz mamanın 15 kilogramı 50 tl ise, basit bir hesapla aslında kaliteli mamayı 5 kat daha fazla kullanacağınızı ve aslında çok daha ekonomik olduğunu görebilirsiniz. Köpeğiniz için kaliteli bir kuru mama kullandığınızda, hem çok daha güvenli ve sağlıklı bir şekilde besleyecek, hem de aslında daha fazla ödemiş olmayacaksınız.

Neden kuru mama kullanmanız gerektiğini, kuru mama ile besleme ile ev yemeği ile beslemeniz arasındaki farkları, yaraları ve zararlarını, ekonomik yönlerini başka makalelerde ayrıntılıca anlatacağız. Ancak burada değindiklerimiz doğrultusunda, kaliteli, sertifikalı ve köpeğinizin yaşına uygun, hekiminizin önerdiği doğrultuda ve oranlarda kullanılmak üzere bir kuru mama tercih ettiğinizde, sizin de çok sağlıklı, tam gelişmiş, kilosu yerinde, ırk standartlarına uygun bir alman kurdunuz olacaktır.

Alman Kurdunda Aşırı Tüy Dökülmesi Nedenleri ve Çözüm Önerileri

Sadece Alman Kurtlarının değil, tüm köpek ırkları için geçerli ve hatta sadece köpekler için değil, aynı şekilde tüm kediler için de geçerli bir sorun tüy dökülmesi. Bu nedenle tüy dökülmesini incelerken, sadece tek bir ırk ile sınırlı kalmak değil, tümünü bir çerçevede değerlendirmeye çalışmak daha doğru olacaktır.

En başta belirtmeliyiz ki, tüy dökülmesi her zaman bir hastalığın habercisi veya sonucu olabilir. Bu nedenle tüy dökülmesinin nedeninin belirlenmesi ve çözümü için en iyi ve gerekli yol, veteriner hekiminize köpeğinizi muayene ettirmek ve onun önerileri doğrultusunda hareket etmektir. Bizim bu yazıda anlatacaklarımız, tamamen sağlıklı ve veteriner hekimi kontrolü altında olan hayvanlara yöneliktir. Hiç veteriner hekimine gitmiyor, aşı vb. aksatıyor ve tüy dökümünden şikayet ediyorsanız, bu yazıyı okumanızın bir yararı yoktur, önce hekiminize gidiniz.

Aslında ilk önce bilinmesi gereken şey, nasıl ki her insanın saçı az veya çok ama illaki dökülüyorsa, her hayvanın tüyü de dökülecektir. Bizim burada irdeleyeceğimiz ve çözüm bulmaya çalışacağımız konu, hayvanın tüy dökülmesini tamamen kesmek değil -ki bu mümkün değil- , dökülen miktarı en aza indirmek olacaktır.

Öncelikle bir hayvanın tüy dökülmesinin arttığı ve bunun normal olduğu bazı durumlar vardır. Bu dönem ve durumlarda ne yaparsanız yapın normalden daha fazla tüy dökülmesi olacaktır. Başta bunları konuşalım ve bilelim ki aşağıda anlatacaklarımız işe yaramıyor gibi görünmesin. Hayvanların aşırı tüy döktükleri dönemler ; Kızgınlık dönemleri, ergenliğe geçiş dönemi, mevsim değişimleri, stres altında kalınan durumlar, hastalık vb. durumlar olarak özetlenebilir.

Eğer yazdan kışa veya kıştan yaza geçiliyorsa, hayvanınız bu yeni gelen mevsime ayak uydurabileceği yeni tüylere ve tüy yoğunluğuna geçmek için, eski tüylerini yoğun bir şekilde dökecektir. Bu dökülmeyi en çok Sibirya Kurdu diye bilinen Husky (Siberian Husky) ve Alaska Malamutu (Alaskan Malamute) ırklarında en iyi gözlemleyebilirsiniz. Bu ırklar mevsim geçişlerinde kalça kısımlarındaki (arka butları üstü) neredeyse tüm tüyleri değiştirler. Elinizle tüyleri almak istediğinizde büyük yumaklar halinde tüy kopmaları görülebilir, normaldir. Aynı şekilde mevsim geçişlerinde tüm hayvanlar yeni mevsime ayak uydurabilecek şekilde tüy değişimini az veya çok yaşarlar. Bu dönemlerde tüy dökülmesinde artış normaldir.

Yine hayvanlar, kızgınlık dönemlerinde, yani çiftleşme isteğinde oldukları dönemlerde de daha fazla tüy dökerler. Bunu yine başka bir etken olarak gösterdiğimiz stres ile de bağdaştırabiliriz. Kızgınlık dönemlerinde daha agresif, daha stresli oldukları için tüy dökümünde artış gözlenecektir. Buna ek olarak ergenliğe geçiş döneminde de nasıl ki diş değişimleri yaşanıyorsa, tüy değişimlerinin de yaşanması normaldir. Özellikle alman kurdu yavrularının tüy renkleri sorulduğunda genellikle tüy değişiminin beklenmesi ve sonrasında bakılmasının söylenmesinin nedeni budur. Yavru alman kurdunuzdaki beyaz tüylerin, eğer safsa, ergenliğe geçişten sonra gerçek rengini aldığını görebilirsiniz. Bu da tüy değişiminin bir kanıtıdır.

Ek olarak stresli durumlarda da hayvanların tüy dökülmesi artacaktır. Bu stres durumlarını; hayvanınızı hiç alışık olmadığı bir yere götürmeniz, yalnız bırakmanız, aç kalması veya susuz kalması, çok kalabalık ortamlar, veterinere gittiği zamanlar, başka bir hayvanla karşılaşma ve korku durumları vb. olarak açabiliriz.

Son olarak tüy dökülmesinin arttığı en önemli ve dikkat edilmesi gereken durum ise hastalıktır. Tüy dökülmesindeki ani artışlar, lokal, yani bölgesel dökülmeler bir hastalığın habercisi olabilir. Bu nedenledir ki veteriner hekiminizi rutin aralıklarla ziyaret etmeniz ve bu gibi tüy dökülmelerinde ani artış gözlemlediğiniz durumlarda da hekiminize gitmeniz çok önemlidir.

Tüy dökülmesinin normal olarak artacağı durumları anlattıktan sonra, asıl anlatacağımız, tüy dökülmesini azaltma ve çözümleri anlatmaya geçebiliriz. Bu noktada tekrar belirtelim ki, tüm hayvanlar az veya çok tüy dökerler. Asla hiç tüy dökmeyen hayvan olamaz. Hiç tüysüz olarak bilinen bir kedi türü olan Devon Rex ırkı kedinin bile aslında tüyleri vardır ve döküyordur.

Alman kurdunuzun günde ortalama 100 tüy döktüğünü kabul edelim. Anlatacaklarımızla bu miktarı ortalama 20 ‘ye düşürebilirsiniz. Tabiki asla 0 a düşmez, ancak tüy dökülmesindeki %80 azalma çok iyi bir ilerleme olacaktır.

Bu azalmayı yakalamak için yapmanız gerekenler;

• Doğru Beslenme ve Destek
• Doğru Bakım, Eğitim ve Ortam
• Doğru Tarama ve Yıkama
• Doğru ve Zamanında Aşılama, İlaç Kullanımı

Madde madde açıklayalım ;

1- Doğru Beslenme ve Destek : Tüy sağlığının en büyük etkenlerinden ilki doğru beslenme, doğru ve kaliteli mama seçimidir. Köpeğinize vereceğiniz mama, onun için en uygun ve en doğru mama olmalıdır ki tüy dökülmesi azalsın. Mamalar normal (market maması), premium (pet shop maması), super premium (pet shop ve klinik maması) ve High Premium (veteriner kliniği maması) olarak sınıflandırılabilir. Anlayacağınız gibi high premium en kaliteli, normal ise en kalitesiz mamadır. Bu durumda ters orantılı olarak en kaliteli mamada tüy dökümü en az, en kalitesiz mamada ise tüy dökümü en fazla olacaktır. Bu nedenle eğer tüy dökümünden şikayetçiyseniz mamanızı değiştirmeli ve daha kaliteli bir mama kullanmalısınız. Mamanız ölçekli olmalı ve veteriner hekiminizin tavsiye ettiği miktarlarda mama vermelisiniz. Hekiminizin tavsiye etmediği veya izin vermediği hiç bir şeyi hayvanınıza yedirmemelisiniz. Sadece hekiminizin söyleyeceği ölçek miktarında mama vermeniz ve/veya bunun yanında hekiminizin tavsiye ettiği vitamin-maya tabletlerinden kullanmanız yeterli olacaktır. Bu şekilde kaliteli, ölçekli ve doğru bir mama ve vitamin-destek (eğer önerildiyse) kullanırsanız tüy dökümünü %20 azaltabilirsiniz.

2- Doğru Bakım, Eğitim ve Ortam : Yukarıda tüy dökülmesindeki en önemli etkenlerden birinin de stres olduğunu belirtmiştik. Köpeğinizi beslediğiniz ortamın stresten uzak bir ortam olmasına, temiz, sağlıklı ve ona güven verecek bir yer olmasına özen göstermelisiniz. Çok tozlu ortamlarda da tüy dökülmesinde artış olması normaldir. Yine hayvanınızın eğitimine özen göstermelisiniz. Eğitilmiş bir hayvan her zaman daha özgüvenli olacak ve daha az streslenecektir. Bu da tüy dökülmesinin azalmasını sağlayacaktır. Mamasını doğru zamanlarında vermek, suyunu sürekli taze tutmaya çalışmak, ortamının temiz olmasına dikkat etmek, gerektiği kadar gezdirmek, stresten uzak tutmak, gerekmedikçe kızmamak, korkutmamak vb. tüy dökümünü azaltmak için olumlu etkenlerdir. Bunlara dikkat ettiğinizde tüy dökülmesini %20 oranında azaltabilirsiniz.

3- Doğru Tarama ve Yıkama : Nasıl ki kendimiz için en doğru şampuanı almaya çalışıyorsak, hayvanımız için de ona uygun kaliteli bir şampuan kullanmalıyız. Şampuanı hayvanımızın ırkına, yaşına ve hekiminizin önerisine göre doğru şekilde seçmelisiniz. Ek olarak bilinenin aksine, hayvanı sık sık yıkamak doğru değildir. Örneğin bir alman kurdunun kendine özel bir kokusu vardır. Bu, alışık veya bilgili olmayan bazı alman kurdu sahipleri tarafından, köpeğim kokuyor olarak algılanıp, sık sık köpeklerini yıkamalarına neden olmaktadır. Köpeğinizi çok sık yıkarsanız, onun tüy sağlığını bozarsınız. Çünkü derinin belirli bir yağlanma düzeni vardır ve tüy sağlığı açısından bu yağlanma ve nem oranının korunması gerekir. Bu nedenle hayvanınızı sık sık yıkamayınız. Örneğin yetişkin bir alman kurdunu 2 ayda bir bile yıkasanız yeterli olabilecektir. (Yavru alman kurtlarının aşıları bitmeden yıkanmaması gerektiğini lütfen unutmayınız.) Yıkama için doğru şampuanı seçtiğinizden emin olunuz ve yıkama prosedürlerine uyunuz. Bu prosedürleri veteriner hekiminizden öğrenebilirsiniz.

Üçüncü maddenin bir diğer önemli alt başlığı da taramadır. Her hayvan taranmaya ihtiyaç duyar. Doğada yaşayan hayvanlar bunu doğal yollarla, ağaçlara, kayalara vb. sürtünerek, birbirlerini yalayarak vs. sağlarlar. Ancak bunu köpeğinize sizin yapmanız gerekir. Bu nedenle kaliteli ve köpeğinize uygun bir evcil hayvan tarağın veterinerinizden edinmeli ve haftada en az 1 kez alman kurdunuzu taramalısınız. (Kediler çok daha sık taranabilirler. Çok tüy döken hayvanlar da haftada 3 kez vs. taranabilir.) Bu taramalar için normal bir evcil hayvan tarağı yeterli olurken, yoğun tüy dökme durumlarında özel tüy toplayıcı taraklar da kullanılabilir. Bunu da veteriner hekiminizden veya pet shoplardan temin edebilir ve yoğun tüy dökümü zamanlarında normal taramaya ek olarak bu tüy alıcı taraklarla da tarama yapabilirsiniz. (Bu tüy alıcı tarakları -furminatör vb.- kullanırken lütfen dikkatli olunuz ve kullanım talimatlarını iyice okuyarak, bunlara uyunuz. Yanlış kullanımda köpeğinizin derisine ciddi zararlar verebilirsiniz..) Tarama, köpeğinizin zayıflamış tüylerini daha dökülmeden toplar, deriye masaj yaparak kan dolaşımını hızlandırır ve derinin ölü kıllardan kurtularak nefes almasını sağlar. Bu şekilde kalan tüyler çok daha sağlıklı ve parlak olacaktır. Özellikle sürekli taranan bir hayvan ile taranmayan bir hayvanı, başka herşeyi aynı olsa dahi yan yana getirdiğinizde, taranan hayvanın, taranmayana göre iki kat daha fazla tüy döktüğünü ve çok daha sağlıksız göründüğünü görebilirsiniz. Doğru şampuan kullanımı ve tarama ile tüy dökümünü %20 azaltabilirsiniz.

4- Doğru ve Zamanında Aşılama, İlaç Kullanımı : Son olarak dikkat etmeniz gereken konu, doğru zamanda ve aksatmadan veteriner hekimi ziyaretlerinizi gerçekleştirmek, aşılamalarını ve özellikle paraziter ilaçlama ve tedavilerini aksatmamanızdır. Çünkü tüy dökümünün en büyük nedenlerinden biri de parazittir. Dış parazitler köepğinizin deri sağlığını önemli ölçüde bozacaktır. (Pire, kene vb.) Bununla birlikte uyuz vb. bir durumda da veteriner hekiminizin kesin müdahalesi gerekecektir ki bunu kesinlikle önemsemelisiniz. Aynı zamanda iç parazitler de (Bağırsak kurdu, asgarit, solucan, tenya vb.) köpeğinizin yediği besinlerden alması gereken vitamin ve mineralleri yeterince alamamasına neden olacak ve köpeğinizin tüy sağlınının bozulmasına neden olacaktır. Tüm bunları birleştirdiğinizde, rutin aralıklarla veteriner hekiminizi ziyaret etmenin önemi daha fazla ortaya çıkacaktır. Hekim ziyaretlerini aksatmazsanız ve gerekli tedavi, paraziter ilaçlama ve aşılamaları zamanında yaptırısanız tüy dökülmesini %20 oranında azaltabilirsiniz.

Bu 4 maddenin ışığında görülüyorki herşeyi doğru ve olması gerektiği şekilde yaparsanız köpeğinizin tüy dökülmesini %80 oranında azaltabilirsiniz. 100 tüy döküyorsa bu 20 ye düşecektir. Yukarıda bahsettiğimiz dönemlerde bunları yapıyor olsanız bile %40 – %50 ye kadar geçici yükselmeler görülebilir ama yıllık ortalamanız en az %70 oranında düşmüş olacaktır. Bu hem sizin için, hem de köpeğinizin sağlığı için mükemmel bir artı olacaktır.

Doğru ve kaliteli mama kullanın. Gerekliyse tüy sağlığı için ek vitamin-maya tabletlerinden kullanın. Ortamına ve temizliğine dikkat edin, tozlu ortamlardan uzak tutun. Doğru şampuan ile, doğru zaman aralıklarında yıkayın ve sık sık tarayın. Veteriner hekimi ziyaretlerinizi rutin olarak yapın ve parazit tedavilerinizi aksatmayın. Artık siz de parlak ve son derece sağlıklı tüyleri olan bir alman kurdu sahibi olabilirsiniz..

Unutmayınız; bir canlı beslemek büyük bir sorumluluk almaktır. Lütfen doğru şekilde bakamayacaksanız bir hayvan sahiplenmeyiniz. Onun da en az sizin kadar kaliteli bir yaşam hakettiğini unutmayınız. Bu hakettiği yaşamı ona veremiyorsanız, uzaktan sevmeniz daha doğru olacaktır.